Το άρθρο δημοισεύτηκε στην εφημερίδα Political.
Καθόλου τυχαία δεν είναι η επανεμφάνιση του μονεταριστή Σόιμπλε που εκφράζει τις απόψεις μιας – σεβαστής – μερίδας ευρωπαίων οικονομολόγων και πολιτικών. Με σαφήνεια και κυνισμό προχώρησε στο ξεκαθάρισμα (και ίσως στην «προετοιμασία» του επόμενου νέου καγκελάριου) μιας μελλοντικής (εκ του πρόσφατου παρελθόντος) Γερμανικής θέσης, για άκρατη λιτότητα στην Ευρώπη του Νότου και όχι μόνο. Τα παιχνίδια του Σόιμπλε – και των πέριξ αυτού – έρχονται από τις πατέντες και τα παλιά σχέδια – και αδιαφανή παιχνίδια – που εφαρμόστηκαν στην ενσωμάτωση της Ανατολικής Γερμανίας.
Οι απόψεις και οι πολιτικές του Σόιμπλε κάθε άλλο παρά βιωσιμότητα προσφέρουν (στους πολλούς και ιδιαίτερα στους μικρομεσαίους) ή ακόμα και υποστήριξη σε μια ουτοπική αυτόνομη και ανεξάρτητη Ευρώπη. Αντίθετα ενισχύουν την αδυναμία της Γηραιάς Ηπείρου να μπορεί να δημιουργεί πολιτικές ανάχωμα στις επερχόμενες (οικονομικές) διαταραχές. Ταυτόχρονα (η Ευρώπη) ξεχνά την αναγκαία διασύνδεση των οικονομιών της Δύσης (βλέπε ΗΠΑ) και με όραμα ένα είδος πολυπαίκτη σχοινοβατεί στο τεντωμένο σχοινί ενός οριζόντιου μονεταριστικού μοντέλου. «Σήμερα, η Ευρώπη μοιάζει περισσότερο με παιδική χαρά, παρά με έναν σοβαρό και ουσιαστικό παίκτη» λέει ο Bruno Macaes στην Politico.
Στο υπό διαμόρφωση πλαίσιο, η Ευρώπη πρέπει να αισθάνεται ευάλωτη. Μπορεί ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο κατά την τελευταία επίσκεψή του στο Παρίσι τον Νοέμβριο το 2020, με άκομψο τρόπο αλλά και σημαντική δόση αλήθειας να κατέστησε σαφές ότι «πρέπει να αποτραπεί η σύγχρονη εκδοχή ενός κομμουνιστικού πραξικοπήματος: μια κινεζική εξαγορά ευρωπαϊκών τεχνολογικών εταιρειών», όμως η αλήθεια είναι ότι ένα νέο είδος ψυχρού πολέμου ήδη είναι αναγνωρίσιμο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου αντιμετώπιζε την τότε Σοβιετική Ένωση που είχε οικονομική παραγωγή μη ξεπερνώντας το 40% της αντίστοιχης των ΗΠΑ, ενώ σήμερα η Κίνα βρίσκεται στο 70% με προβλέψεις που δείχνουν ότι σε δύο δεκαετίες θα βρεθεί στο ίδιο επίπεδο οικονομικής παραγωγής με τις ΗΠΑ. Κατ’ επέκταση, εάν οι ΗΠΑ αισθάνονται ευάλωτες, τότε η Ευρώπη έχει σοβαρό πρόβλημα και ακόμα σοβαρότερο το ότι δεν το αναγνωρίζει.
Η Ευρώπη, παρά τη ρητορική της, έχει σοβαρό έλλειμα σε τομείς κρίσιμους για την ανάπτυξη και την πρόοδο των λαών και των οικονομιών. Η μεγάλη απόσταση σε καινοτομία και τεχνολογία από τις ΗΠΑ αλλά και από την Κίνα, αποτελεί σημαντικό παράγοντα ασθμαίνουσας προόδου. Από την άλλη πλευρά το αφήγημα για «στρατηγική επάρκεια» και «περιφερειακή (ευρωπαϊκή) παραγωγή» βρίσκεται ως συνήθως στο τραπέζι των μακροχρόνιων συζητήσεων. Την ίδια στιγμή, βιομηχανίες μετακομίζουν από την ΕΕ σε τρίτες χώρες (όπως η Τουρκία).
Πέρα από συναισθηματισμούς του παρελθόντος και της «αντίδρασης» της Μέρκελ η οποία μετά τη συνάντηση Μπάιντεν, – Πούτιν στην Γενεύη υποστήριξε ότι η Ευρώπη πρέπει να μιλήσει με τη δική της φωνή σε ζητήματα όπου διακυβεύεται η ασφάλεια και η ευημερία της (μάλλον εννοώντας την ευημερία και τον ηγεμονισμό της Γερμανίας), στην Ελλάδα του 2.0 παρουσιάζεται μια νέα μοναδική ευκαιρία. Ο νέος ρόλος του παράγοντα σύνδεσης, σταθερότητας και οικονομικού ρεαλισμού της Δύσης, σε ένα επόμενο μοντέλο παραγωγικής ανάπτυξης, μακριά από τον μονεταρισμό του Σόιμπλε και τη λιτότητα του μέλλοντος.
Νίκος Ροδόπουλος