Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ.
Η Εφοδιαστική Αλυσίδα σε κρίση αλλά· και σε ανάπτυξη. Η πανδημία αποτελεί μια περίοδο που διαμορφώνει μια μεταεποχή. Αναδύονται οι παθογένειες ενός λανθασμένου – όπως αποδεικνύεται – παραγωγικού μοντέλου. Η παγκοσμιοποίηση, η υπερεξάρτηση και η αλληλοεξάρτηση επιβεβαίωσαν αυτά που ο Κίσιντζερ προέβλεπε το μακρινό 1974: «εάν δεν αναγνωρίσουμε την αλληλοεξάρτησή (interdependence) μας [τότε] ο δυτικός πολιτισμός που τώρα έχουμε είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αποσυντεθεί». Σε συνδυασμό με τον μονεταρισμό του Μίλτον Φρίμαν κατά την ίδια περίοδο, θεωρήθηκε ότι η επένδυση και μεταφορά – ταυτόχρονη αποεπένδυση των χωρών αρχικής εγκατάστασης – της παραγωγής σε χώρες όπως η Κίνα, θα πρόσφεραν μεγαλύτερα κέρδη και ταυτόχρονα θα διαφοροποιούσαν το πολιτικό τοπίο, με την στροφή σε Δυτικά πρότυπα. Το αποτέλεσμα ήταν και να αποσυντεθούμε και να αποτύχουμε – παταγωδώς – στις προβλέψεις.
Σήμερα που ο «πόλεμος» των εφοδιαστικών αλυσίδων για τον έλεγχο των εμπορευματικών ροών, έχει φτάσει στην κορύφωσή του, βλέπουμε οι πολιτικές να αλλάζουν και οι δομές να μετασχηματίζονται σε μια πιο κλειστή και ελεγχόμενη παραγωγή. Η Ευρώπη μιλά πλέον για «στρατηγική επάρκεια», «τεχνολογική ανεξαρτησία» και «περιφερειακή οικονομία». Όμως ο δρόμος είναι μακρύς και δύσκολος.
Οι Εφοδιαστικές Αλυσίδες θα αλλάξουν και από παγκόσμιες θα μετασχηματιστούν σε περιφερειακές, με τη δημιουργία, δικτύων που θα μεταλλάσσουν τη ζήτηση σε επάρκεια και την κατανάλωση σε δομημένη στρατηγική περιφερειακής αξιοποίησης. Με την προσέγγιση αυτή θα δημιουργηθούν νέες αλυσίδες αξίας, με ευελιξία, προσαρμοστικότητα και κυρίως ανθεκτικότητα.
Σε αυτό το νέο τοπίο, μόνη παγκοσμιοποιημένη θα είναι η θαλάσσια μεταφορά, βασισμένη με τη σειρά της σε ένα περιφερειακό δίκτυο πυλών (λιμένων) και με ταυτόχρονη ύπαρξη υποστηρικτικών χερσαίων λιμένων (Dry Ports) σε γεωγραφικά σημεία που βρίσκονται κοντά – εάν όχι μέσα – στην παραγωγή. Η διασύνδεση των περιφερειακών δικτύων μεταξύ τους θα προσφέρουν επιπρόσθετη ευελιξία και ανθεκτικότητα, απλά γιατί δεν θα αποτελούν ένα κεντρικό άξονα (όπως ο δρόμος του μεταξιού) αλλά πολλά αλληλοτροφοδοτούμενα δίκτυα χωρίς ισχυρή αλληλοεξάρτηση και εύκολα μεταβαλλόμενα.
Η χώρα μας, λόγω της γεωστρατηγικής της θέσης, μπορεί να αναλάβει τον κεντρικό ρόλο – ως «πύργος ελέγχου» – ενός σημαντικού περιφερειακού δικτύου στην ΝΑ Μεσόγειο με στόχους την Κεντρική, Βόρεια και ΝΑ Ευρώπη. Ο έλεγχος των εμπορευματικών ροών αλλά και η διασύνδεση με αντίστοιχους άλλους «πύργους ελέγχου» (άλλα δίκτυα) θα αποτελέσει μια σημαντική πλουτοπαραγωγική δραστηριότητα που μπορεί να στηρίξει δομικά την εθνική οικονομία. Το μέχρι σήμερα αφήγημα ότι η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει διαμετακομιστικό κόμβο, αναβαθμίζεται ότι η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει τον κεντρικό πύργο ελέγχου των εμπορευματικών ροών στα μεταφορικά δίκτυα από και προς την Κεντρική, Βόρεια και ΝΑ Ευρώπη.
Νίκος Ροδόπουλος
Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος OnLine Data AE
Executive Director YES Advisory
Μέλος Γενικού Συμβουλίου ΣΕΒ
Επιστημονικός Σύμβουλος ΕΒΕΠ