Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Political.
Οι διαταραχές στις εφοδιαστικές αλυσίδες και τη βιομηχανική παραγωγή, μάλλον ήρθαν για να μείνουν πολύ περισσότερο από ότι θεωρούσαμε στην αρχή. Η μεγάλη σε μέγεθος υπερεξάρτηση των οικονομιών από τις κύριες δυνάμεις παραγωγής της μακρινής Ασίας, δεν μπορεί να ανακοπεί, να εξισορροπήσει ή να αλλάξει σε λίγους μήνες· ίσως ακόμα και χρόνια. Η εμφάνιση των κρυμμένων σκελετών του παρελθόντος που ήρθαν στην επιφάνεια, οδηγεί στην έναρξη συζητήσεων – οι οποίες, τουλάχιστον στην Ευρώπη – θα έχουν ως αποτέλεσμα τη συγγραφή κειμένων πολιτικής (policy papers) – εδώ γελάμε -, χωρίς ρεαλιστικό σχέδιο δράσεων αποκατάστασης.
Ο πρόεδρος Μπάϊντεν, μπορεί να αποφασίζει την αύξηση των ωρών λειτουργίας (24/7) των κεντρικών λιμένων των ΗΠΑ – Λος Άντζελες και Λόνγκ Μίτς – αλλά η αποσυμφόρηση δεν αποτελεί λύση, παρά μόνο βελτίωση. Οι προβλέψεις για τον δικό μας λιμάνι του Πειραιά, για το 2021, είναι η μείωση της διακίνησης των εμπορευματοκιβωτίων σε σχέση με το 2020. Αυτό σημαίνει, τη μείωση των διακινούμενων αγαθών, κυρίως από τις διαταραχές που υπήρξαν στην παραγωγή, τόσο στην Κίνα όσο και στο Βιετνάμ, Μαλαισία και Ταϊλάνδη.
Εκτός της πανδημίας της Covid-19, την παγκόσμια οικονομία διαταράσσει και η κρίση στην ενέργεια. Είναι εμφανές ότι το κόστος παραγωγής εκτοξεύεται, λόγω της αύξησης του κόστους ενέργειας, όπως ταυτόχρονα εκτοξεύεται – άλλες φορές πραγματικά και άλλες κερδοσκοπικά – το μεταφορικό κόστος.
Η ενεργειακή κρίση της Κίνας θα είναι το επόμενο μεγάλο ζήτημα, πρώτον γιατί είναι άγνωστο το εύρος των επιπτώσεών της και δεύτερον γιατί δεν μπορεί να υπάρξει λύση σε ένα πλαίσιο κοινής πολιτικής αντιμετώπισης (ΗΠΑ, Ευρώπης και Κίνας). Ήδη το αυξανόμενο κόστος ανάγκασε τις κινεζικές εταιρείες ενέργειας — που είχαν μέχρι πρόσφατα πλαφόν αύξησης τιμών — να θέσουν περιορισμούς στους πελάτες βαριάς βιομηχανίας. Ως αποτέλεσμα, οι βιομηχανίες αναγκάστηκαν να μειώσουν τις λειτουργίες μέχρι και 40%. Με την κατάργηση του πλαφόν σήμερα, η περεταίρω αύξηση του κόστους θα μετακυλήσει πρώτα στη βιομηχανία και στη συνέχεια στους καταναλωτές.
Σε λιγότερες από 40 ημέρες, θα υποδεχθούμε το 2022, μια χρονιά που θεωρούσαμε ότι θα είναι η αρχή του τέλους της πανδημίας και η είσοδος σε μία νέα κανονικότητα χωρίς σημαντικές διαταραχές. Αντί να βλέπουμε το τέλος, αρχίζουμε να «συνηθίζουμε» σε ελλείψεις, πληθωρισμό, μείωση της παραγωγής των εργοστασίων, εμπορεύματα που περιμένουν να εκφορτωθούν κ.α. Η αύξηση των τιμών έρχονται σε αντίθεση με τους θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, επιφυλάσσοντας σημαντικούς κινδύνους για τις κοινωνίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι κυβερνήσεις πρέπει να δράσουν, όχι μόνο πυροσβεστικά ή βελτιωτικά αλλά δομικά. Πρέπει να αποκτήσουν μια καταστατική συμφωνία με την βιομηχανία, για μια από κοινού άμεση τροποποίηση του παραγωγικού μοντέλου και επαναπατρισμό του παραγόμενου πλούτου. Ο αντίκτυπος μιας συνεχιζόμενης αποτυχίας του εφοδιασμού (παραγωγή και εφοδιαστική αλυσίδα) αποτελεί κίνδυνο στην εθνική ασφάλεια, που ορίζεται γενικώς ως η ικανότητα ενός κράτους να προστατεύει και να διασφαλίζει την ευημερία του πληθυσμού του.
Νίκος Ροδόπουλος
Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος OnLine Data AE
Executive Director YES Advisory
Μέλος Γενικού Συμβουλίου ΣΕΒ
Επιστημονικός Σύμβουλος ΕΒΕΠ