Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Political.
Οι Εφοδιαστικές Αλυσίδες, τα Logistics και η Βιομηχανία, αποτελούν το διακύβευμα της συνοχής, της βιωσιμότητας και της επάρκειας στα επόμενα χρόνια τόσο για τη χώρα μας, όσο και για την Ευρώπη. Η παγκοσμιοποίηση – για αρκετά χρόνια – προκάλεσε τη μεταφορά των μέσων παραγωγής σε μακρινές γεωγραφικές περιοχές του πλανήτη, με κύριο στόχο τη μείωση του εργατικού κόστους και του κόστους πρώτων υλών. Αυτή η «βιομηχανική μεταναστευτική πολιτική» μείωσε το κόστος παραγωγής του τελικού προϊόντος, αλλά και της τιμής προς τον καταναλωτή, με ταυτόχρονη αύξηση – ίσως – του περιθωρίου κέρδους, αλλά και ένα ταυτόχρονο ανασχεδιασμό των εφοδιαστικών αλυσίδων. Κεντρικός πυλώνας της κατανάλωσης αποτελούσαν – και αποτελούν – οι ανεπτυγμένες χώρες, με μία σημαντική σε οικονομικό μέγεθος μεσαία τάξη.
Σήμερα, η μεσαία τάξη είναι αυτή που έχει δεχθεί το μεγαλύτερο πλήγμα σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Αντίθετα στις χώρες παραγωγής δημιουργήθηκε και αναπτύχθηκε μια άλλη μεσαία τάξη, με αμφίβολη όμως βιωσιμότητα. Η αδιάλειπτη επιδίωξη της μείωσης του κόστους, δημιούργησε υπερβολικά εύθραυστες εφοδιαστικές αλυσίδες, ανίκανες να αντέξουν αιφνίδιες και απροσδόκητες διαταραχές. Ταυτόχρονα, η ευαισθησία αυτή, βρίσκει γόνιμο έδαφος για κερδοσκοπικά παιχνίδια όπως είναι η αύξηση των τιμών.
Η προσέγγιση στα μεγάλα ερωτήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας, δεν είναι απλή. Βασικά και στοιχειώδη ερωτήματα είναι:
- που βρίσκεται (γεωγραφικά) η κατανάλωση;
- ποιο είναι το μέγεθος της ζήτησης;
- που θα τηρούνται τα αποθέματα και οι πρώτες ύλες; και τελικά
- που θα υπάρχει ασφαλής παραγωγή και ανθεκτική εφοδιαστική αλυσίδα;
Οι προτιμήσεις της κατανάλωσης είναι σίγουρο ότι θα διαφοροποιηθούν, το ίδιο θα γίνει ή πρέπει να γίνει με τη διάρθρωση της βιομηχανικής παραγωγής. Δεν μπορεί να υπάρχει μόνο μία πηγή εφοδιασμού, ανεξάρτητα εάν το κόστος είναι χαμηλό. Η μείωση του κινδύνου επάρκειας και – ίσως – αυτάρκειας, θα οδηγήσει σε πολλαπλές ή διαφορετικές πηγές ανεφοδιασμού. Το παγκόσμιο εμπόριο τα επόμενα χρόνια θα αλλάξει. Η ανάγκη ύπαρξης πολλών και από διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές προμηθευτών, μειώνει τον κίνδυνο έλλειψης επάρκειας και αυτάρκειας.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να κατανοήσουμε, ότι εάν τα προηγούμενα χρόνια οι εφοδιαστικές αλυσίδες ήταν πολύτιμες για τις εμπορευματικές ροές στην Ευρώπη, σήμερα αποτελούν κορυφαία σπουδαιότητα στην παγκόσμια γεωπολιτική στρατηγική.
Μετατοπίζοντας το κυρίαρχο ενδιαφέρον από το κόστος στην επιχειρηματική συνέχεια (business continuity), την ανθεκτικότητα (resilience) και την διαχείριση κινδύνων (risk management), θα αποκτήσουμε συγκριτικό πλεονέκτημα σε μελλοντικές μεταβλητότητες και διαταραχές, εξασφαλίζοντας την αυτάρκεια, διαφυλάσσοντας τη ζήτηση και εξασφαλίζοντας την κατανάλωση.
Η Ευρώπη, έχει αποτύχει σε πολλά και σημαντικά θέματα, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι μπαίνει σε μια νέα εποχή, την εποχή του στρατηγικού επανασχεδιασμού του βιομηχανικού, και αγροτοδιατροφικού μοντέλου και των εφοδιαστικών αλυσίδων της.
Οι αλλαγές σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, σε μια νέα Ευρώπη, σε νέες αναδυόμενες ευκαιρίες, είναι απαραίτητα συστατικά κοινωνικής και οικονομικής ευημερίας αλλά και δημοκρατίας.
Νίκος Ροδόπουλος