Μερικές ώρες πριν το τέλος του 2021 και την έναρξη του 2022 -έτους προσδοκιών και ελπίδων- η πρωτογενής σκέψη και αντίληψη της εποχής που ζούμε δείχνει σαφώς ότι η μετάλλαξη της ανθρωπότητας βρίσκεται σε μια συνεχή εξέλιξη. Εάν η εξέλιξη αυτή θα χαρακτηριστεί ποιοτικά θετική ή αρνητική, αυτό δεν μπορεί να γίνει απόλυτα αναγνωρίσιμο ακόμα. Εάν η ανθρωπότητα θα αναπτύξει μια νέα κοινωνική συνείδηση και θα βάλει νέα θεμέλια στην εφαρμογή μιας νέας κανονικότητας, ίσως είναι το κορυφαίο ερώτημα της εποχής μας.
Ο Ολλανδός ιστορικός Ρούτγκερ Μπρέγκμαν, στο βιβλίο του «Ανθρωπότητα: Μια απροσδόκητα αισιόδοξη ιστορία» θέτει μια καινούργια οπτική στην έννοια του ανθρώπου ως άτομο και μια άλλη διαλεκτική μέθοδο στη συνύπαρξη της θετικότητας, της συνείδησης, των φυσικών και συναισθηματικών χαρακτηριστικών, ως βάση στη μετάβαση σε ένα ποιοτικά αναβαθμισμένο περιβάλλον.
Σε αυτή τη χρονική περίοδο, στο αναβαθμισμένο περιβάλλον που βιοτικά συνυπάρχουμε, νέοι παράγοντες έχουν έρθει να διαταράξουν και να αμφισβητήσουν τις καθεστηκυίες φιλοσοφίες αλλά και πολιτικές του προηγούμενου αιώνα και να εντάξουν την αναγκαιότητα ύπαρξης μιας νέας κοινωνικής συνείδησης, ενός νέου μοντέλου εξελιξιμότητας που θα φτιαχτεί και θα ανήκει ολοκληρωτικά στις νέες γενιές.
Οι νέοι παράγοντες ανάπτυξης και εξέλιξης των νέων κοινωνιών προέρχονται σαφώς από την ανεπτυγμένη μορφή των σύγχρονων τεχνολογιών, τον τρόπο σκέψης, τον τρόπο εργασίας και σαφώς την πληροφορία που διαχέεται σε πραγματικό χρόνο σε κάθε σημείο του πλανήτη. Είναι άλλωστε σαφές ότι οι υπερδυνάμεις δεν επενδύουν πλέον μόνο στη βαριά βιομηχανία αλλά κυρίως στην τεχνολογία και πάνω από όλα στη ιδιοκτησία της. Οι μεγάλες αντιπαλότητες, πέραν της ενέργειας και των εμπορευματικών ροών, βρίσκονται στην ψηφιακή εξουσία. Οι κυβερνήσεις προσπαθούν να συμβαδίσουν με τις αλλαγές που επιφέρει η ψηφιακή τεχνολογία και να εναρμονίσουν τις πολιτικές τους σύμφωνα με την εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης, τη μηχανική μάθηση, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, την κινητή τηλεφωνία, τις τηλεπικοινωνίες και το cloud. Θεωρούν, και καλά κάνουν, επιτακτική την ανάγκη να εντοπίσουν τις σωστές ψηφιακές πρωτοβουλίες για να κλιμακωθούν και να εξελιχθούν και, ως εκ τούτου, να εγκαθιδρύσουν ένα νέο τρόπο διακυβέρνησης.
Το νέο πλαίσιο ανάπτυξης κρύβει σημαντικούς κινδύνους που πρέπει οι κυβερνήσεις, εθνικές ή περιφερειακές, να αντιμετωπίσουν. Ο μεγαλύτερος εξ αυτών (κίνδυνος) είναι η ανεξαρτησία και κριτική προσέγγιση των ανθρώπων προς τα οργανωμένα συστήματα, κυρίως γιατί οι προσδοκίες των κοινωνιών δεν καθορίζονται πλέον από τις κυβερνήσεις, αλλά από παγκόσμιους ιδιωτικούς οργανισμούς.
«Είναι ρεαλιστικό και συνάμα επαναστατικό να θεωρούμε πως οι άνθρωποι είναι καλοί. Το ένστικτο της συνεργασίας αντί για τον ανταγωνισμό, της εμπιστοσύνης αντί για τη δυσπιστία, έχει μια εξελικτική βάση που φτάνει έως την απαρχή του είδους μας» έγραψε ο Ρούτγκερ Μπρέγκμαν. Ενώ ταπεινά να προσθέσω ότι, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον, οφείλουμε όμως να αποκωδικοποιήσουμε το παρόν για να ανακαλύψουμε ότι η σημερινή πραγματικότητα είναι η ουτοπία του χθες.
Νίκος Ροδόπουλος
Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος OnLine Data AE
Executive Director YES Advisory
Μέλος Γενικού Συμβουλίου ΣΕΒ
Επιστημονικός Σύμβουλος ΕΒΕΠ
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Political.